Met onder andere:
» Hoe een van de grootste mysteries van de kosmologie steeds dichter bij de oplossing komt
» Moeten we ingrijpen in het telefoongebruik van kinderen?
» Dubai: het paradijs van de narco’s
Zonsondergang
Het woord Europa is mogelijk afgeleid van het Fenicische ereb, dat ‘avond’ betekent. Een van de aanduidingen van Europa en van het Westen als geheel is dan ook ‘het Avondland’, aangezien vanuit Fenicië gezien (nu Libanon en Syrië) de zon boven Europa ondergaat. Het Morgenland is de Oriënt, oftewel Azië. De Occident is grappig genoeg dus een benaming van het Westen die is gevormd vanuit het perspectief van ‘de ander’. Voor ‘ons in het Westen’ gaat de zon niet boven ons eigen continent onder. Voor ons in het Westen gaat de zon sowieso niet op één plek onder, aangezien de zogenaamde westerse landen zich over de hele wereld bevinden, van Europa tot Australië en Nieuw-Zeeland tot de VS en Canada. Wat is het Westen dan precies?
Meestal wordt met de term verwezen naar landen die vanaf 1500 middels een kapitalistisch systeem een dominante positie innamen in de rest van de wereld, en zodoende rijk en machtig werden. De term ‘westers’ wordt ook wel geassocieerd met arrogantie, succes. Maar is die arrogantie of dat succes voorbehouden aan westerse landen en beschavingen? Westers staat ook voor expansiedrift. Maar kennen andere culturen die niet evengoed? En het vooruitgangsdenken waarmee het Westen wordt geassocieerd, of, zoals Bertrand Russell, gespecialiseerd in westerse filosofie het noemt, de ziekelijke hang naar efficiëntie, is evenmin voorbehouden aan Amerika, Europa en Australië.
Het gaat vooral om het inzicht dat één ideologie de rest van de wereld niet langer kan domineren
Andersom maakt de wens om efficiëntie tegen te gaan evengoed onderdeel uit van westerse filosofieën. Dat ‘westers’ is dus een vaag en enigszins verdelend begrip. Leuk weetje: een groot deel van West-Europa ligt ten oosten van de meridiaan van Greenwich, en dus officieel op het oostelijk halfrond.
Zo ongedefinieerd als dat Westen is, is ook het ‘mondiale Zuiden’. Landen die hiertoe worden gerekend vormen niet één geheel, één verbond. Er wordt zelfs gesproken van ‘the West vs the Rest’. Momenteel is het vooral opportunisme wat de bondgenootschappen bepaalt; per situatie wordt afgewogen wat de beste positie is. Een begrijpelijke houding in een overgangsfase, maar weinig houdbaar op de lange termijn.
Het ziet er hoe dan ook naar uit dat de zon langzaam ondergaat voor het Westen – al is dat enigszins dramatisch verwoord. Het gaat vooral om het inzicht dat één ideologie de rest van de wereld niet langer kan domineren, en om de behoefte aan een nieuw vormgegeven, stabiele wereld. U leest erover in dit extra dikke nummer. We wensen u veel mooie zonsondergangen toe deze zomer, vanuit waar op de wereld ook bezien.
Laura Weeda
De nieuwe 360 is er! Met o.a een controverse over telefoongebruik, een dossier over geopolitiek en een longread over de opkomst van alcoholvrije drankjes.
