Gerecenseerd

360 kiest een aantal door de buitenlandse pers beschreven concerten, voorstellingen, boeken, films en exposities die naar Nederland of België komen.

Pubers als slachtoffer van een schizofrene wereld

Excursion onderzoekt hoe het is om nu op te groeien

FILM –  ‘[Excursion] is een film die ‘je dwingt je kijk op tienerrelaties in de huidige tijd te heroverwegen’, schrijft Oslobodjenje, een dagblad in Sarajevo, de hoofdstad van Bosnië en Herzegovina. In deze eerste speelfilm van de Bosnische regisseur Una Gunjak beweert Iman (Asja Zara Lagumdzija), een schoolmeisje uit Sarajevo, tijdens een ‘truth or dare’-spel op een schooluitstapje dat ze met een jongen naar bed is geweest. Deze ogenschijnlijk onschuldige leugen, gevolgd door een zwangerschapsgerucht, leidt tot een schandaal dat het meisje volledig boven het hoofd groeit.

‘Excursion is een film over de seksuele rijping van een tienermeisje uit Sarajevo, in een tijdperk van onzekerheid, de ineenstorting van morele waarden en de heerschappij van de selfiecultuur’, vat Telegram, een nieuwssite uit Zagreb (Kroatië), samen. De film laat zien hoe een ‘speelse leugen’ kan ‘veranderen in (…) collectieve hypocrisie’, aldus het Kroatische dagblad Jutarnji List.

Gunjak wilde onderzoeken wat het vandaag de dag betekent om een ​​meisje te zijn in Bosnië en Herzegovina, en hoe een pubermeisje haar seksualiteit kan ervaren in een patriarchale samenleving, zegt ze in een interview met Jutarnji List. Maar het verhaal is ook universeel en ‘zal weerklank vinden in alle samenlevingen waarin politieke omwentelingen leiden tot conservatisme en radicalisme, die het verlies van andere waarden zouden moeten vervangen’, kenschetst Tportal, een andere Kroatische nieuwssite. 

‘Iman is een beetje een vreemd meisje, ze gaat bewust tegen de regels in die haar verstikken’

‘[Meisjes] krijgen al heel vroeg seksuele content aangeboden, aangemoedigd door de economie en door bepaalde culturele stromingen. De samenleving doet weinig om dit te veranderen en geeft er de voorkeur aan de kinderen die slachtoffer zijn van deze schizofrene wereld  te veroordelen.’

Excursion is echter vooral een film over Imans strijd voor vrijheid, benadrukt de regisseur in Tportal; ze wilde haar niet als slachtoffer neerzetten: ‘Iman is een beetje een vreemd meisje, maar ze is geen buitenstaander, ze gaat bewust tegen de regels in die haar verstikken.’

Dat alle tienerrollen worden gespeeld door jongeren uit Sarajevo, draagt volgens ​​Jutarnji List bij aan de authenticiteit en energie van de film. ‘Het is een van de zeldzame films waarin tieners er niet nep uitzien.’ Bepaalde rollen werden zelfs aangepast aan de persoonlijkheden van de acteurs.

In Excursion leidt een leugen van een tienermeisje tot een groot schandaal &
A New Kind of Wilderness volgt een gezin dat zich terugtrekt in de Noorse natuur.

Op zoek naar de waarde van de samenleving

Ruw verstoorde idylle in het Noorse bos

Documentaire – Maria en Nik hebben schoon genoeg van het jachtige bestaan in de hedendaagse samenleving en trekken zich met hun vier kinderen terug in de bossen van Noorwegen. Met geleend geld bouwen ze een droomboerderij waar ze kunnen leven van wat de natuur te bieden heeft. Tot bij Maria kanker wordt vastgesteld en ze niet veel later overlijdt. Vervolgens brengt Nik zijn gezin geleidelijk terug naar de maatschappij. 

Filmmaker Silje Jacobsen wilde aanvankelijk een film maken over het gezinsleven in de natuur, maar legde uiteindelijk vast wat er na Maria’s dood gebeurde.  ‘Een even opbeurende als trieste film’, vindt de recensent van de Hongaarse cultuursite NLC. ‘Het thema is intiem en universeel; het gaat over de ontmoeting van droom en werkelijkheid, verdriet, opgroeien en angst voor eenzaamheid. De idylle werkt alleen als er iemand is om het mee te delen. Nik laat zijn dromen varen, maar heeft bij elke beslissing het beste met zijn kinderen voor. Meer had Maria niet van hem kunnen verlangen.’

‘Jacobsen slaagt erin op een organische manier de intimiteit van het gezin vast te leggen’

‘Jacobsen slaagt erin op een organische manier de intimiteit van het gezin vast te leggen: de pijn, twijfels en liefde die per individu verschilt’, schrijft Ricardo Gallegos voor de Spaanse filmsite La Estatuilla. 

Tegelijkertijd blijft hij zitten met vragen over hun drijfveren, filosofie en drang naar onafhankelijkheid. ‘Daarmee is dit de zoveelste film over verdriet, waarin de maker de kans laat liggen om aan oppervlakkigheid te ontsnappen.’

In Variety staat Guy Lodge stil bij de verschillende stadia van rouwverwerking in A new kind of wilderness: ‘Misschien kom je nooit over je verdriet heen; je kunt er wel aan wennen.’ Daarnaast bleek het voor hem een ‘tedere observatie’ dat ‘de ervaringen van dit gezin de waarde van de maatschappij aantonen, ook in een verre uithoek van de wereld.’ 

Voor Daniel Fienberg van The Hollywood Reporter is het de ‘kleinste documentaire die hij ooit heeft gezien.’ Eerst vroeg hij zich waar hij naar zat te kijken, daarna raakte hij ‘ontroerd door het eenvoudige verhaal van een gezin dat met een tragedie wordt geconfronteerd, bij elkaar probeert te blijven en op zoek gaat naar een nieuw normaal.’  

De documentaire A new kind of wilderness van Silje Evensmo Jacobsen draait vanaf 29 augustus in de bioscoop

In Excursion leidt een leugen van een tienermeisje tot een groot schandaal &
A New Kind of Wilderness volgt een gezin dat zich terugtrekt in de Noorse natuur.

Hoe een popicoon haar mythe cultiveert

Hypnotiserende droefheid

MUZIEK – Dertig jaar geleden gold zangeres Beth Gibbons van de band Portishead als vaandeldrager van de Britse trip-hop, de mix van duistere melodieën, elektronische muziek en samples. Daarna hield ze het bij spaarzame gastoptredens en studio-opnames voor andere artiesten vóór ze eind mei met Lives outgrown haar eerste soloalbum uitbracht.

De nummers klinken Felix Heinecker van Plattentests vertrouwd in de oren: ‘De sfeer, intensiteit en die onmiskenbare stem…’ De muziek komt volgens hem vooral tot zijn recht ‘op bewolkte dagen, wanneer het buiten stormachtig is en knettert. Het lijkt veel spontaner dan de platen van Portishead en toch zit er zoveel ziel in. Dus neem gerust de tijd, Beth. We wachten af.’

Het album heeft een ‘herfstachtige, aangrijpende en a somberheid waar soms licht en warmte in doorschemeren’

Alex Petridis schrijft in The Guardian over ‘Gibbons hypnotiserende ritmes en haar onderscheidende, gekwelde stem.’ Het album heeft een ‘herfstachtige, aangrijpende en a somberheid waar soms licht en warmte in doorschemeren.’ Gibbons voert de luisteraar mee naar ‘een geheel eigen klankwereld met treurig laag spelende of dissonant piepende strijkers.’ Op een andere track ‘rommelt het onheilspellend, als het laatste geluid dat je zou horen voordat je ritueel wordt geofferd.’

Ook Sophie Rosemont komt in Vogue France met een bloemrijke bespreking: ‘Gibbons vloert haar publiek met het geluid van verloren liefdes en vogels in de ochtend.’ Volgens de criticus cultiveert de zangeres haar mythe door de schijnwerpers uit de weg te gaan mysterieus te blijven: ‘Zo stelt ze op een briljante manier een van de paradigma’s uit de popwereld ter discussie: jezelf tonen om niet te worden vergeten.’

Close listening is een absolute vereiste, vindt Sam Walton voor Loud And Quiet: ‘Eerst blijft het bij een zachte, elegante droefheid, daarna barst het album open.’ En blijkt Gibbons openhartig, met name over de klimaatcrisis: ‘Dan verandert ze in een rouwende moeder die niet weet hoe ze straks haar kinderen achterlaat op deze steeds sneller opwarmende planeet.’

Lives outgrown van Beth Gibbons is eind mei wereldwijd uitgebracht. 

In Excursion leidt een leugen van een tienermeisje tot een groot schandaal &
A New Kind of Wilderness volgt een gezin dat zich terugtrekt in de Noorse natuur.

De Big American Reform Jewish Novel

De tweede van Brodesser-Akner is nóg beter

LITERATUUR – ‘Laten we dit maar meteen duidelijk maken: de titel van Taffy Brodesser-Akners nieuwe roman, Long Island Compromise, verwijst naar anale seks. Dat zegt iets over de subtiliteit van het verhaal’, schrijft Ron Charles in The Washington Post. ‘Niet dat iemand zich tot Brodesser-Akner wendt voor subtiliteit. Haar vorige roman (…) was een oogverblindende explosie van komische genialiteit die bewees dat de New York Times-schrijver nog buitensporiger boeiend kon zijn als ze haar eigen personages verzon.’ Dit ‘intelligente en uiterst boeiende debuut’ (The Guardian), Fleishman Is in Trouble, was een internationale hit was en werd bovendien tot Disney+-serie verwerkt. 

‘Wil je een verhaal horen met een vreselijk einde?’

Ook de Britse krant noemt de ‘zelfbewuste verteller die onze aandacht opeist’ als belangrijk kenmerk van deze tweede roman, waarbij de eerste zin van het boek meteen de toon legt: ‘Wil je een verhaal horen met een vreselijk einde?’ Tweede boeken kunnen natuurlijk fataal zijn, benoemt onder andere Sloane Crosley van The New York Times, maar ‘Ik zal nieuwsgierige lezers de spanning besparen en de (…) vraag beantwoorden: is dit boek net zo goed? Het is beter. Dit is haar Big American Reform Jewish Novel. Dit keer doet het minder denken aan Roth (Philip of Henry) en meer aan Franzen (Jonathan)’. Apple TV+ heeft de rechten al gekocht.

Long Island Compromis komt in september uit bij Prometheus in een vertaling van Petra van Eerden en Frank Lekens.

In Excursion leidt een leugen van een tienermeisje tot een groot schandaal &
A New Kind of Wilderness volgt een gezin dat zich terugtrekt in de Noorse natuur.