Februarinummer | Democratie op de helling

Estimated read time 3 min read

» Lees dit nummer online

Met onder andere:

» Was vroeger echt alles beter? Helemaal niet!

» Heeft de democratie de wereldwijde verkiezingsmarathon van 2024 overleefd?

» Hoe Europa slaapwandelt richting de vergetelheid

Titivillus

Bij de selectie van artikelen voor 360 nemen we liever niet te veel voorspellingen mee. Iedereen lijkt ineens de toekomst te kennen. In die zin is ChatGPT een goede parallel voor de tegenwoordige mens. Op alles heeft de software een antwoord, relatief vaak door iets te verzinnen op basis van al dan niet beschikbare bronnen. ‘Ik weet het niet’ lijkt niet te zijn geprogrammeerd. Wel een leuke eigenschap vind ik het grote vermogen om eigen fouten toe te geven.

We baseren ons allemaal op de voor ons beschikbare bronnen, maar geven niet altijd toe dat die niet de volledige waarheid weergeven. Al die toekomstbeelden, vaak somber, gaan zo een eigen leven leiden, met tot gevolg het sterke gevoel dat ‘de dingen vroeger beter waren’. Geen goede ontwikkeling, legt Marc Tribelhorn uit in de Neue Zürcher Zeitung. ‘Wie niets positiefs meer in de toekomst ziet, wordt bang.’ Nostalgie werd niet voor niets gezien als pathologische aandoening, waarbij patiënten verlangden ‘naar een tijd die nooit heeft bestaan’. Ze trekken zich terug, ‘terwijl hun inzet juist is vereist’. Jongeren durven volgens El Confidencial nauwelijks nog een relatie aan te gaan zonder vooraf de (materiële) voorwaarden te bespreken, als in een zelfgearrangeerd huwelijk. 

Monniken waren in de middeleeuwen al bang voor Titivillus, de demon van de afleiding

Zullen we eens terugkijken, in plaats van vooruit? Een jaar geleden, begin van ‘het verkiezingsjaar’, werd er volop gesproken over het einde van de democratie en de winst van rechts. Maar ‘met de kennis van nu kan 2024 (…) worden herinnerd als een jaar waarin kiezers hun stem gebruikten om zittende presidenten te straffen’, schreef Cas Mudde voor Prospect Magazine. ‘Uit de uitslagen zijn geen wereldwijde trends ter linker- of rechterzijde op te maken; het was eerder zo dat degene die op dat moment aan de macht was, (…) verloor.’ Op veel plaatsen deden verkiezingen wat ze moesten doen, aldus een andere bijdrage in ons dossier.

We doen onszelf tekort als we te eenzijdig kijken, laat ook Marion Thain zien in de controverse over de invloed van sociale media. Aan het eind van de 19de eeuw kregen Londenaren tot wel twaalf keer per dag post. Monniken waren in de middeleeuwen al bang voor Titivillus, de demon van de afleiding. En misschien kunnen we zelfs wel iets leren van al die nieuwe vormen van aandacht? Niet nieuw zijn Titivillus’ egocentrische trekjes. De golf van geweld op het Afrikaanse continent wordt overstemd door de oorlogen dichterbij, waardoor veel te weinig geld gaat naar humanitaire hulpprogramma’s, met vele doden tot gevolg. Daar besteden we graag aandacht aan. Want, zoals te lezen in ‘Europa’: we hebben hervormingen nodig, geen drama.

Laura Weeda

[email protected]

You May Also Like

More From Author

+ There are no comments

Add yours