De Verenigde Arabische Emiraten worden niet langer beschuldigd van malafide financiële praktijken en zijn daarom verwijderd van de ‘grijze lijst’ van de Financial Action Task Force. Maar daar zit ook een geopolitiek kantje aan, schrijft het Libanese dagblad L’Orient-Le Jour.
Vanwege hun succes in de strijd tegen financiële criminaliteit zijn de Verenigde Arabische Emiraten op 23 februari van de lijst met hoogrisicolanden, de zogeheten ‘grijze lijst’, van de Financial Action Task Force (FATF) gehaald. Het is een overwinning voor het imago van de Emiraten, die regelmatig van een lakse, om niet te zeggen inschikkelijke houding worden beticht tegenover internationale financiële criminaliteit.
Het land stond sinds juni 2022 op de lijst; destijds werd het beschuldigd van het oogluikend toelaten van het witwassen van geld en het financieren van terrorisme. Dat gebeurde met name in het emiraat Dubai, een belastingparadijs dat ook een spilfunctie is gaan vervullen in het omzeilen van sancties tegen Rusland.
Veertig aanbevelingen
Uit dit schrappen van de lijst valt op te maken dat de Emiraten zich in de ogen van de FATF inmiddels houden aan de veertig aanbevelingen die de taskforce heeft gedaan voor het versterken van de controle op het internationale bancaire verkeer om het financieren van criminele activiteiten tegen te gaan. In twee jaar tijd heeft de oliemonarchie inderdaad een aantal maatregelen genomen, onder andere het aanpakken van financiële misstanden, en heeft ze haar regelgeving op het gebied van virtuele activa (cryptovaluta) in lijn gebracht met de internationale normen. V
‘Het is de vraag of de maatregelen van een land waar het er voorheen altijd schimmig aan toeging geen doekje voor het bloeden zijn’
olgens persbureau Bloomberg heeft de regering van de Emiraten tussen januari en oktober 2023 voor 250 miljoen dirham (62 miljoen euro) aan boetes opgelegd voor het witwassen van geld en het financieren van terrorisme, oftewel drie keer zo veel als het voorgaande jaar. Verder zijn er meer dan veertig internationale samenwerkingsakkoorden gesloten om witwaspraktijken en andere delicten tegen te gaan, meldde de Dubaise tak van het internationale advocatenkantoor DLA Piper in juli 2023 op zijn website. Ook heeft de centrale bank van de Emiraten een formulier online gezet waarop klokkenluiders desgewenst anoniem melding kunnen maken van financiële criminaliteit.
‘De regels van de FATF zijn zodanig dat als uit bepaalde signalen blijkt dat een land de verplichte normen hanteert, het automatisch van de lijst wordt afgevoerd,’ zegt Éric Vernier, algemeen directeur van de Iscid-Co International Business School in Duinkerken en specialist op het gebied van witwassen. ‘Het is vooral de vraag of die normen toereikend zijn en of de maatregelen van een land waar het er voorheen altijd schimmig aan toeging geen doekje voor het bloeden zijn.’
Vooruitgang boeken
Om een land van de lijst te verwijderen dient een ruime meerderheid van de veertig FATF-leden van oordeel te zijn dat er sinds het begin van de evaluatieperiode voldoende vooruitgang is geboekt. Bovendien kunnen bepaalde lidstaten hun politieke en economische gewicht aanwenden om een land al of niet op een van de FATF-lijsten te laten zetten, meldt nieuwssite Politico.
Eind 2023 zijn afgevaardigden van de Emiraten dan ook naar verscheidene van deze landen afgereisd, waaronder de Verenigde Staten, Zwitserland en Singapore, om zich van hun steun te verzekeren, meldt Bloomberg.
Ook de geopolitieke context lijkt van invloed op de beslissingen van de FATF. Een groep Europese landen die aanvankelijk vóór sancties tegen de Emiraten was, heeft er om die reden vorig jaar bij de taskforce op aangedrongen om de monarchie van de grijze lijst te halen, aldus Politico. Deze ommezwaai viel samen met het beroep dat Europa na de Russische inval in Oekraïne op de Golfstaten deed om in zijn energiebehoeften te helpen voorzien. Vernier: ‘Elke keer als een land uit deze regio van de FATF-lijst wordt gehaald (zoals Irak in 2019 en Koeweit in 2015), zijn er verdenkingen dat er over energie is gemarchandeerd. De belangen zijn zo groot dat er weinig kans is dat een land als de Verenigde Arabische Emiraten lang op zo’n lijst zal blijven staan.’
Dit geldt nog sterker in de context van de oorlog in Gaza: Abu Dhabi is een prominente diplomatieke speler in de regio en wordt als belangrijke gesprekspartner van het Westen gezien.
Samenwerking Rusland
Dit neemt niet weg dat de Verenigde Staten de Emiraten soms een duidelijk signaal van afkeuring sturen vanwege hun samenwerking met Rusland. Op 23 februari, aan de vooravond van de tweede verjaardag van het begin van de oorlog in Oekraïne, heeft het Amerikaanse ministerie van Financiën tien nieuwe in de Emiraten gevestigde personen en entiteiten toegevoegd aan zijn sanctielijst. In meerdere gevallen ging het daarbij om het leveren van steun aan de Russische wapenindustrie.
‘Vanwege hun sterke banden met Russische en Iraanse entiteiten zullen de Emiraten maar in beperkte mate profiteren van het feit dat ze niet meer op de grijze lijst staan,’ zegt onderzoeker en consultant Rachal Ziemba, gespecialiseerd in de economie en de energiesector van de Golfstaten. Jamie Ingram, analist bij de nieuwssite Middle East Economic Survey, noemt het verwijderen van de grijze FATF-lijst ‘in de eerste plaats een reputatiekwestie’ voor de monarchie.
