Op de heuvels van Yeka in de hoofdstad Addis Abeba moet de nieuwe ambtswoning van Abiy Ahmed komen te staan. Net als andere staatshoofden die een groots paleis lieten bouwen, kan de premier van Ethiopië rekenen op kritiek.
Ooit kon je op de heuvels van Yeka in alle rust uitkijken over de stad Addis Abeba, nu bevindt zich er een enorme bouwput. Zelfs ’s nachts zijn ze met graafmachines en bulldozers bezig om het bos en akkerland daar weg te halen. Er wordt gewerkt aan een van de duurste infrastructuurprojecten in de Ethiopische geschiedenis: een gigantisch paleiscomplex dat als de officiële residentie van premier Abiy Ahmed zal gaan dienen. Vooral de premier zelf is er enthousiast over en gaat regelmatig kijken hoe het zogenaamde Chakaproject ervoor staat. ‘Het lawaai gaat de hele dag door,’ zegt een ambassadeur die vlak bij het bouwproject woont. ‘De bouw verstoort ons leven hier. Maar er wordt weinig aandacht besteed aan onze klachten.’
503 hectare
Naast een paleis komt er op het 503 hectare tellende complex een luxehotel, gastenverblijven voor bezoekende staatshoofden, ministerwoningen, high-end huizenblokken en drie kunstmeren omringd door kunstpalmbomen. Er wordt 29 kilometer aan wegen neergelegd en ook een ondergrondse tunnel gegraven om bij een noodsituatie – ofwel een couppoging – te kunnen ontsnappen. De overheid benadrukt dat het geen megalomaan project is, maar bijdraagt aan de ontwikkeling van Ethiopië. ‘Door het te bestempelen als “een paleis voor de premier” wordt er jammer genoeg een heel simplistisch beeld neergezet, dat boze reacties moet uitlokken,’ reageert Billene Seyoum, woordvoerder van de premier, op vragen van The Continent. ‘Terwijl we met het Chakaproject een satellietwijk willen creëren die het imago en de omgeving van Addis Abeba zal veranderen.’
De oorlog van een Nobelprijswinnaar
Op 3 november 2020 maakte de Ethiopische premier Abiy Ahmed, die in 2019 de Nobelprijs voor de Vrede ontving, op Facebook bekend dat zijn regering een militaire interventie was begonnen in Tigray, een van de regionale staten van Ethiopië.
Tigray werd vervolgens op meerdere fronten aangevallen door troepen uit de naburige Ethiopische regiostaat Amhara, en door het Ethiopische en Eritrese leger.
Abiy beweerde dat de oorzaak van de oorlog de aanval van Tigray op militaire bases in de regio was. Maar uit zijn ‘overwinningstoespraak’ voor het voormalige parlement kort daarvoor bleek dat gedetailleerde voorbereidingen voor een oorlog al ruim twee jaar geleden waren begonnen.
Sinds het begin van de oorlog zijn miljoenen mensen gevlucht. Medische faciliteiten zijn doelbewust aangevallen en burgers geëxecuteerd. Tienduizenden mensen staken de grens over naar Soedan. Ethiopië zelf biedt al jaren onderdak aan mensen die voor natuurrampen zijn gevlucht uit Somalië, Soedan, Eritrea en Zuid-Soedan.
Maar niet alleen dichtbij wonende ambassadeurs zijn tegen het project. Andere tegenstanders uiten kritiek op het buitensporige bedrag dat er aan wordt uigegeven, helemaal nu zo’n 20 miljoen Ethiopiërs in hongersnood verkeren en er in een deel van het land dringend geld nodig is voor wederopbouw na conflicten. Seyoum wuift die kritiek weg door te zeggen dat het project veel werkgelegenheid schept: ‘Dit soort klachten komt vaak uit de mond van mensen die ontwikkeling als “liefdadigheid” beschouwen.’
Uit premier Abiy Ahmeds opmerkingen in het parlement is af te leiden dat het totaalbedrag van het project zou kunnen oplopen tot 10 miljard dollar. Dat is meer dan de helft van de Ethiopische jaarlijkse begroting voor 2024-’25, die uit 17 miljard dollar bestaat. Volgens Abiy Ahmed wordt het project niet met de staatskas gefinancierd, maar met particuliere investeringen. Het is alom bekend dat de regering van de Verenigde Arabische Emiraten een grote investeerder is. Tegelijkertijd beweren sommige lokale ondernemers dat ze onder druk zijn gezet om een financiële bijdrage te leveren. Een van hen vertelde aan de The Globe and Mail dat hij ‘constant telefoontjes, bedreigingen en waarschuwingen kreeg’ Hij zou ‘geen officiële contracten meer kunnen sluiten’ als hij geen geld doneerde.
Om ruimte te maken voor de nieuwe gebouwen zijn alle boeren en bewoners uit het gebied verbannen
Daarnaast zijn om ruimte te maken voor de nieuwe gebouwen alle boeren en bewoners uit het gebied verbannen. Uitzettingsbevelen werden op de muren van een lokale kerk geplakt, met de tekst: ‘Als je naam op deze lijst staat, heb je een paar dagen om je spullen te pakken.’ Bewoners die weigerden mee te werken, werden met geweld uitgezet, in tijdelijke noodgevangenissen geplaatst of mishandeld door veiligheidstroepen. Verdrevenen kregen te horen dat ze afhankelijk van hun etniciteit een nieuwe plek moesten vinden.
Seyoum verklaarde dat het uitzetten volgens de wet is gedaan. ‘Land in Ethiopië is eigendom van de staat; de grondwet zegt dat de regering binnen de kaders van de wetgeving land ten volle kan ontwikkelen,’ verklaarde ze. ‘Bovendien was het grootste deel van het gebied waar het Chakaproject wordt uitgevoerd onbewoond (…) lokale bewoners weten welke consequenties uitbreiding van de openbare infrastructuur kan hebben.’
Ook kerkgangers die naar de rotskerk Washa Mikael gingen en sporters die op de heuvels trainden, mogen er nu niet meer komen. Verkeer in en uit het gebied wordt nauwlettend in de gaten gehouden met controleposten langs de wegen. Verder lopen er politieagenten in burgerkleding rond om te voorkomen dat er foto’s van de bouwplaats worden genomen.
De nieuwbouw op de heuvels van Yeka is het recentste en tot nu toe duurste omstreden project van Abiy Ahmed om Addis Abeba te moderniseren en te verfraaien. Eerder liet hij het keizerlijk paleis van Menelik II renoveren om Unity Park te realiseren, dat een museum en een dierentuin bevat.
Extravagante projecten
Andere Ethiopische staatsambtenaren hebben zich laten inspireren door Abiy Ahmed en zijn in vergelijkbare extravagante projecten gaan investeren. Zo is Shimelis Abdisa, de president van Oromia – de regio rondom Addis Abeba –, begonnen met de bouw van een eigen paleis, dat naar verwachting volgend jaar af zal zijn. Het zal zo’n 6 hectare beslaan in een welvarend deel van de hoofdstad en de bouw ervan zou meer dan een miljard dollar kosten. Ook voor dit project werden huizen afgebroken en bewoners verbannen.
Abiy Ahmed is trouwens niet het enige staatshoofd dat voor zichzelf een nieuwe pompeuze woning laat bouwen. Generaal Sisi van Egypte pompt 59 miljard dollar in de stichting van een nieuwe hoofdstad met de fantasierijke naam Nieuwe Administratieve Hoofdstad en het presidentiële paleis als middelpunt. In Turkije voltooide president Erdoğan in 2014 net buiten Ankara zijn 1100 kamers tellende ‘witte paleis’ van 615 miljoen dollar, als een symbool voor het machtige en welvarende ‘nieuwe Turkije’.
Het gloednieuwe republikeinse paleis van de Soedanese president Omar al-Bashir vormde een van de redenen dat men in opstand kwam tegen zijn autoritaire regime. Maar misschien is het meest beruchte presidentiële paleis dat van de Zaïrese dictator Mobutu Sese Seko. Hij liet zijn voorouderlijk huis in Gbadolite ombouwen tot ‘het Versailles van de jungle’. Het kreeg een atoombunker en een vliegveld waar een Concorde kon landen. Vandaag de dag is er slechts een ruïne van over, net als van zijn zelf uitgeroepen republiek. Wellicht kan dit als waarschuwing dienen voor de grootse ambities van Abiy Ahmeds.
+ There are no comments
Add yours