Elke week pluist de redactie van 360 een actuele gebeurtenis voor je uit aan de hand van de internationale pers. Deze week kijken we naar Latijns-Amerika, waar de diplomatieke spanningen tussen Ecuador en Mexico het kookpunt hebben bereikt nadat de Ecuadoraanse politie de Mexicaanse ambassade in Ecuador binnenviel. Wat zegt dit over buitenlandpolitiek in Latijns-Amerika?
Waarom viel Ecuador de ambassade van Mexico binnen?
De Ecuadoraanse politie viel vrijdagnacht de Mexicaanse ambassade in Quito binnen. Een voormalige vicepresident, die daar asiel had aangevraagd, werd naar buiten gehaald, zo schrijft The Washington Post. Het veroorzaakte een diplomatieke crisis in een regio die steeds meer gepolariseerd raakt tussen links en rechts. Toen de Mexicaanse consul een van de voertuigen probeerde tegen te houden, greep de politie hem vast en trok hem tegen de grond.
NBC News heeft meer details over de inval. ‘De Ecuadoraanse politie brak door de buitendeuren van de ambassade om Jorge Glas, die daar sinds december verbleef, te arresteren. Glas had politiek asiel aangevraagd op de ambassade nadat hij was aangeklaagd wegens corruptie’, zo schrijft de Amerikaanse nieuwssite. De autoriteiten doen onderzoek naar Glas vanwege vermeende onregelmatigheden tijdens de wederopbouw na een krachtige aardbeving in 2016, waarbij honderden mensen om het leven kwamen. Hij werd veroordeeld voor omkoping en corruptie in andere zaken.
De Mexicaanse president Andres Manuel Lopez Obrador noemde de arrestatie een ‘autoritaire’ daad en een schending van het internationaal recht en de Mexicaanse soevereiniteit, zo meldt Al Jazeera. Hij droeg zijn minister van Buitenlandse Zaken onmiddellijk op om de diplomatieke banden met Ecuador op te schorten. Al het ambassadepersoneel in Ecuador werd naar huis geroepen.
In een verklaring beschuldigde de president van Ecuador Mexico ervan ‘misbruik te hebben gemaakt van de privileges die zijn verleend aan de diplomatieke missie waar de voormalige vicepresident was gehuisvest, en diplomatiek asiel te hebben verleend in strijd met het internationale conventies’.
De politie valt in bij de Mexicaanse ambassade in Quito, Ecuador om de voormalige Ecuadoraanse vicepesident Jorge Glas aan te houden. – © David Bustillos / AP
De spanningen tussen Mexico en Ecuador waren in de dagen voor de inval al opgelopen, schrijft de BBC. Vorige week woensdag zei de Mexicaanse president dat de moord op presidentskandidaat Villavicencio in Ecuador door rechts werd gebruikt om linkse kandidaten in de verkiezingen, gewonnen door de huidige president Daniel Noboa, aan de kant te schuiven. De volgende dag, donderdag dus, verklaarde Ecuador de Mexicaanse ambassadeur tot persona non grata en kreeg deze te horen het land te moeten verlaten.
Hoe reageerden Latijns-Amerikaanse landen?
Na de inval schaarden een groot aantal Latijns-Amerikaanse landen – waaronder regionale giganten Brazilië en Argentinië – zich achter Mexico om Ecuador te veroordelen, zo schrijft CNN. ‘Verschillende landen wezen op een schending van de Conventie van Wenen voor Diplomatieke Betrekkingen, het internationale verdrag dat een kader schept voor de betrekkingen tussen landen.’
Anderen wezen ook op een schending van het asielrecht van Glas. Nicaragua besloot, net als Mexico, om de diplomatieke banden met Ecuador te verbreken. Zelfs de rechtse regering van Argentinië veroordeelde de inval.
De president van Chili, Gabriel Boric, veroordeelde de actie als een ‘onacceptabele inbreuk’ op de Mexicaanse soevereiniteit, zo schrijft The Guardian. De kritiek uit Caracas was extravaganter: de leider van Venezuela, Nicolás Maduro, beschreef de inval als een fascistische ‘daad van barbaarsheid van een soort dat nooit eerder is gezien in Latijns-Amerika. Zelfs tijdens de meest verschrikkelijke dictaturen in de regio – zoals die van Augusto Pinochet in Chili of Jorge Rafael Videla in Argentinië – heeft zoiets niet plaatsgevonden’.
Deutsche Welle citeert de reacties vanuit Europa en Noord-Amerika. ’De Verenigde Staten veroordelen elke schending van het Verdrag van Wenen inzake diplomatieke betrekkingen en neemt de verplichting van gastlanden onder internationaal recht om de onschendbaarheid van diplomatieke missies te respecteren zeer serieus’, zei Matthew Miller, woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken.
President van Ecuador Daniel Noboa heeft tot op heden geen excuses aangeboden voor de inval. – © Dolores Ochoa / AP
Het Spaanse ministerie van Buitenlandse Zaken zei dat ‘het met geweld binnendringen van de ambassade van Mexico in Quito een schending van het Verdrag van Wenen uit 1961 vormt, inzake diplomatieke betrekkingen’. En de Hondurese president Xiomara Castro omschreef de inval op X als ‘een ontoelaatbare daad voor de internationale gemeenschap’.
The New York Times sprak met experts over wat de president van Ecuador kan hebben bewogen tot een inval van een ambassade. De Amerikaanse krant verwijst naar de geweldsgolf van de afgelopen maanden in Ecuador en de beloften van de nieuwgekozen president Noboa om dat geweld aan te pakken. ‘Het vermogen van Noboa om de openbare orde te herstellen kan cruciaal blijken voor zijn herverkiezing’, aldus de krant. Volgens veel experts verklaren deze politieke aspiraties de arrestatie op de ambassade, waarmee Noboa namelijk aantoont ard op te treden tegen straffeloosheid.
Wat betekent de inval in de ambassade voor de toekomst van Latijns-Amerika?
Mogelijk leidt de inval tot meer dan alleen een breuk van diplomatieke betrekkingen tussen Mexico en Ecuador. Volgens Le Monde heeft Mexico aangekondigd een klacht tegen Ecuador in te zullen dienen bij het Internationaal Gerechtshof. ‘Vanaf morgen gaan we naar het Internationaal Gerechtshof om deze zaak voor te leggen,’ aldus minister van Buitenlandse Zaken Alicia Barcena toen ze het ambassadepersoneel uit Ecuador in Mexico verwelkomde. ‘We verwachten deze zaak snel te kunnen winnen.’
Maar ook voor de rest van Latijns-Amerika heeft de inval mogelijk grote gevolgen hebben. ‘Toen ze de Mexicaanse ambassade binnendrong om de arrestatie te verrichten, drong de Ecuadoraanse politie binnen op Mexicaans soeverein grondgebied’, zegt Natalia Saltalamacchia, professor internationale betrekkingen aan het Autonoom Technologisch Instituut van Mexico, tegen persbureau AP. ‘Wanneer een staat als Ecuador zo’n beslissing neemt, breng je alle ambassades van alle staten ter wereld in gevaar. Je komt in een staat van anarchie terecht, een soort junglewet.’
Vanuit internationaal perspectief is het moeilijk om een potentiële positieve kant te ontdekken aan de Ecuadoraanse actie, schrijft de Ecuadoriaanse analist Sebastián Hurtado in Americas Quarterly. ‘Er zal weinig aandacht worden besteed aan de details achter de vraag of de veroordeelde vicepresident Glas inderdaad asiel had moeten krijgen en of Mexico geen internationale conventies aan zijn laars lapte door hem in de ambassade onder te brengen. Het beeld van Ecuador, als instabiel land met weinig respect voor internationale normen, dat voortdurend onderhevig is aan de grillen van lokale politieke leiders die politiek gewin op korte termijn nastreven, zal enkel worden versterkt.’
De Mexicaanse president Andres Manuel Lopez Obrador kondigt aan dat Mexico Ecuador naar het Internationaal Gerechtshof sleept. – © Jose Mendez / EPA
In een regio waar de politieke richtingaanwijzer tijdens verkiezingen steeds weer van links naar rechts lijken te schieten, is continuïteit rond internationale samenwerking een groot probleem. Door ideologie gedreven leiders weigeren samen te werken met hun ideologische tegenstanders. Een goed voorbeeld vormen Argentinië en Mexico. Voormalig Argentijns president Alberto Fernández, een linkse leider, was een bondgenoot van de Mexicaanse president López Obrador. Onder de rechtse Javier Milei zijn de relaties tussen Mexico en Argentinië echter tot een nulpunt gedaald.
‘De wispelturige leiders van een aantal van de grootste landen in Latijns-Amerika hebben een uitgesproken minachtende houding ten opzichte van diplomatieke betrekkingen. In een regio die ver verwijderd is van wereldwijde conflicten, zijn presidenten hier verwikkeld in het soort verbale schermutselingen die je normaal gesproken op schoolpleinen ziet – een woordenstrijd die zich afspeelt op televisie en via berichten op X’, schrijft de Wall Street Journal. (Oud-)presidenten Evo Morales (Bolivia), López Obrador (Mexico), Daniel Ortega (Nicaragua), Nicolás Maduro (Venezuela), Javier Milei (Argentinië), Gustavo Petro (Colombia), Daniel Noboa (Ecuador); de lijst met voorbeelden van Latijns-Amerikaanse leiders die elkaar op volkomen onpresidentiële manier in de haren vliegen, enkel omdat ze van ideologie verschillen, is ellenlang.
En dat terwijl het belang van samenwerking in Latijns-Amerika enorm is, zo schrijft denktank Carnegie. ‘Latijns-Amerikaanse regeringen moeten dringend samenwerken om de vele uitdagingen waarmee ze worden geconfronteerd aan te pakken. De gebeurtenissen van de afgelopen decennia hebben immers aangetoond dat als er geen betere regionale mechanismen kunnen worden gevonden, binnenlandse en transnationale uitdagingen – van georganiseerde misdaad en milieuverontreiniging tot migratie en anemische economische groei – nog moeilijker aan te pakken zullen zijn.’
+ There are no comments
Add yours